พิธีการ ทำบุญบ้าน ใหม่ เป็นประเพณีโบราณของบ้านเราที่สืบต่อกันมานาน ยิ่งในต่างจังหวัดจะเห็นได้ชัดเจนเลย ถ้าใครสร้างบ้านเสร็จใหม่ ๆ ไม่นานก็จะทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ ซึ่งการขึ้นบ้านใหม่นี้ถือเป็นงานบุญที่คนบ้านใกล้เรือนเคียงมักจะมาร่วมงานกันอยู่เสมอ วันนี้จะอธิบายถึงพิธีขึ้นบ้านใหม่มันมีขั้นตอนยังไงบ้าง
พิธีขึ้นบ้านใหม่เป็นเหมือนการจัดงานบุญเพื่อเอาฤกษ์เอาชัยในการย้ายเข้าไปอยู่บ้านหลังใหม่ กล่าวได้ว่า สร้างบ้านใหม่ ย้ายที่อยู่ใหม่ ก็อยากให้บ้านมีแต่เรื่องดี ๆ และเสริมสิริมงคลให้ผู้อยู่อาศัย จึงมีการทำบุญทำกุศลครั้งใหญ่ เชิญพระเชิญเจ้ามาให้พรถึงบ้าน บางคนอาจให้พระท่านเจิมบ้านเลขที่ให้ด้วยเลย ก็แล้วแต่สะดวก
พิธี ทำบุญบ้าน ใหม่ ทำยังไง ?
สำหรับขั้นตอนการทำพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบไทยนั้น ทำได้ง่าย ๆ ขั้นแรกเลยคือต้องไปวัดเพื่อนิมนต์พระสงฆ์ให้เรียบร้อยก่อน โดยงานบุญแบบนี้เค้าจะนิมนต์พระเป็นจำนวนเลขคี่ (5 รูป, 7 รูป หรือ 9 รูป) ทำการนัดแนะสถานที่ วัน และเวลาให้เรียบร้อย หรือถ้ายังไม่มีฤกษ์ดีก็ปรึกษาทางวัดก็ได้ พระท่านจะได้เตรียมพระสงฆ์และรถรับส่งให้พร้อมในวันงาน
เมื่อถึงวันงานก็ให้เตรียมหิ้งพระพุทธ เสื่อและอาสนะสำหรับพระสงฆ์ และอาหารสำหรับถวายพระและเลี้ยงแขกที่มาร่วมงาน โดยเมื่อพระสงฆ์เดินทางมาถึงงานและเจ้าภาพพร้อมแล้ว ขั้นตอนพิธีการจะเป็นดังนี้
1. จุดธูป 3 ดอก เทียน 2 เล่ม หน้าพระพุทธ แล้วกราบ 3 ครั้ง จากนั้นให้หันไปกราบพระสงฆ์อีก 3 ครั้ง
2. พระสงฆ์สวดมนต์ให้พร
3. นำอาหารทั้งคาวหวานที่เตรียมไว้ ถวายทั้งพระพุทธและพระสงฆ์
4. หลังจากพระฉันเสร็จแล้ว จะมีการสวดให้พรอีกครั้งหนึ่ง จากนั้นพระสงฆ์จึงจะเดินทางกลับวัด
5. จากนั้นจะเป็นการเลี้ยงอาหารญาติและแขกที่มาร่วมงาน ก็ถือเป็นอันจบพิธีขึ้นบ้านใหม่
ข้อห้ามของพิธีขึ้นบ้านใหม่ มีอะไรบ้าง ?
ตามหลักโหราศาสตร์แล้ว วันเสาร์เป็นวันแห่งความทุกข์ ถือเป็นฤกษ์ไม่ดีในการจัดงานบุญเสริมสิริมงคล ดังนั้นปกติแล้วเค้าจึงไม่จัดพิธีขึ้นบ้านใหม่กันในวันเสาร์
“พิธีเข้าบ้านใหม่” ชื่อคล้าย แต่ไม่เหมือน
นอกจากพิธีขึ้นบ้านใหม่ที่คนไทยนิยมทำกันแล้ว ยังมีอีกพิธีหนึ่งครับนั่นก็คือ พิธีเข้าบ้านใหม่ ชื่ออาจคล้ายกัน แต่ขั้นตอนจะไม่เหมือนกัน ซึ่งบางบ้านอาจทำ 2 พิธีต่อกันเลย ไม่ได้บังคับว่าต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยมีสิ่งของที่ต้องเตรียม ดังนี้
1. พระพุทธรูป
2. ดอกไม้ ธูป เทียน
3. อาหารคาว จำนวน 2 ชุด
4. ขนมไทยมงคล เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง จำนวน 2 ชุด
5. ผลไม้มงคล เช่น กล้วย ส้ม มะพร้าว จำนวน 2 ชุด
6. ข้าวสาร อาหารแห้ง
7. น้ำดื่ม
8. ดอกไม้มงคล เช่น ดอกรัก ดอกกุหลาบ
9. ถั่ว งา ข้าวตอก
10. พานเงิน พานทอง เงินสด เครื่องประดับ
11. เครื่องครัว
ส่วนขั้นตอนการทำพิธีเข้าบ้านใหม่ สามารถทำได้ดังนี้
1. ให้ผู้ชายที่มีอาวุโสสูงสุดในบ้านเป็นคนถือพระพุทธรูปเข้าไปไว้ที่หิ้งพระประจำบ้าน โดยให้คนที่เหลือเดินตามเข้าไป จากนั้นก็ถวายดอกไม้ จุดธูป เทียน และไหว้พระพุทธรูปเพื่อเป็นสิริมงคล
2. ขั้นตอนต่อไปเป็นการนำของมงคลเข้าบ้าน โดยการนำเงินสดและเครื่องประดับ ใส่พานเงินพานทอง และนำผลไม้มงคล และเครื่องครัว ขนทุกสิ่งอย่างเข้ามาในบ้าน ในระหว่างนี้ห้ามพูดคำหยาบหรือเรื่องไม่ดี ให้พูดแต่เรื่องดี ๆ อย่าง อยู่แล้วร่ำรวย หรือบ้านนี้ดี อยู่แล้วมีแต่โชคดี ในระหว่างขั้นตอนนี้ อาจมีการโปรยดอกไม้มงคลไปทั่วบ้านด้วยก็ได้ เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคล