ชุดสังฆทาน มีอะไรบ้างที่นิยมใช้ทำบุญถวายพระ

ช่วงวันสำคัญทางพุทธศาสนา  พุทธศาสนิกชนมักนิยมเข้าวัดไปทำบุญกัน โดยสิ่งหนึ่งที่นิยมทำ คือ การทำสังฆทาน หลายท่านมักซื้อของที่จัดเตรียมทำชุดสังฆทานไว้สำเร็จแล้ว หรือการไปซื้อของใช้มาจัดเป็น ชุดสังฆทาน เอง ซึ่งบทความนี้จะมาแนะนำสิ่งของ 10 อย่างที่พระสงฆ์จำเป็นต้องใช้ มีประโยชน์ในการใช้ชีวิตประจำวันของพระสงฆ์ 

สังฆทาน คืออะไร?

สังฆทาน แยกคำได้ว่า “สังฆะ” แปลว่า หมู่ กลุ่ม หรือส่วนรวม และ “ทาน” แปลว่าการให้ ความหมายโดยรวมคือ ถวายเป็นของสงฆ์ ดังนั้นคำว่า สังฆทาน แปลได้ว่า เป็นทานที่ตั้งใจถวายแก่พระสงฆ์โดยไม่เจาะจงรูปใดรูปหนึ่ง ให้เป็นของส่วนรวม โดยจะถวายอะไรก็ได้ที่เหมาะสมกับชีวิตสมถะของพระภิกษุสงฆ์ตามกำลังทรัพย์และกำลังศรัทธา เป็นการแสดงถึงความตั้งใจจะถวายด้วยศรัทธาอันเป็นสาธารณะ และนี้แหละคือความหมายของคำว่าสังฆทาน

การถวายสังฆทานมีที่มาอย่างไร

ในสมัยพุทธกาลพระนางมหาปชาบดี (พระแม่น้า) ต้องการถวายผ้าจีวรแก่พระพุทธองค์ แต่พระพุทธองค์ทรงแนะนำให้พระนางถวายแก่สงฆ์ โดยอรรถาธิบายว่า การถวายแก่สงฆ์ย่อมให้อานิสงส์มากกว่าถวายแก่พระองค์เป็นการเฉพาะ ตั้งแต่นั้นมา ชาวพุทธจึงถือกันว่า การถวายสังฆทาน มหาทานที่ทำให้มีอานิสงส์มาก ได้บุญมาก

ผู้ที่ถวายสังฆทานจะได้ทาน 3 ประการ ดังนี้

1. วัตถุทาน – ช่วยลดความตระหนี่ของผู้ถวาย ฝึกเป็นผู้ให้โดยไม่หวังผลตอบแทน

2. อภัยทาน – ช่วยลดความโกรธ ฝึกรู้จักการให้อภัยโดยการแผ่เมตตาหลังการทำบุญ

3. ธรรมทาน – การถวายหนังสือแด่พระสงฆ์เมื่อท่านนำไปอ่านแล้วเกิดความรู้ ถือเป็นทานที่เกิดจากการให้ธรรมะ

สำหรับอานิสงส์ของการถวายทานแด่พระสงฆ์

มีมากมายมหาศาล กล่าวได้โดยสังเขป คือ ผู้ถวายทานย่อมเป็นที่รักใคร่ของเหล่ามนุษย์และเทวดาทั้งหลาย เป็นที่นิยมคบหา มีชื่อเสียงเกียรติคุณไปทั่ว มีสง่าราศี เป็นต้น

สิ่งของ 10 อย่าง สำหรับ ชุดสังฆทาน ที่พระสงฆ์จำเป็นต้องใช้

1.เครื่องเขียน สมุด ปากกา ดินสอ เนื่องจากพระสมัยนี้ต้องเรียนพระปริยัติธรรม และจดกำหนดนัดหมายต่างๆ ช่วยจำ บางรูปท่านเป็นเหรัญญิกดูแลค่าใช้จ่าย ยิ่งต้องใช้มาก แต่ไม่ค่อยมีใครถวายเครืองเขียนเหล่านี้ พระท่านจึงต้องไปหาซื้อเองเสมอ หากเราถวายไป พระท่านจะได้นำไปใช้ประโยชน์ย่างแน่นอน

2.ใบมีดโกน เนื่องจากพระต้องโกนผมทุกวันโกน

3.ผ้าไตรจีวร ที่มีความยาวพอที่จะนุ่งห่มได้ มีความหนาเหมาะสม เพราะผ้าที่ติดมากับชุดสังฆทานถังเหลือง มักจะสั้น และบาง ทำให้พระท่านไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง

4.หนังสือธรรมะ สารคดี นิตยสาร หรือที่ให้ความรู้ด้านอื่นๆ เนื่องจากพระสงฆ์ มีหน้าที่เผยแผ่พระพุทธศาสนา จึงจำเป็นที่จะต้องมีความรู้ที่แตกฉาน ทั้งทางธรรม และรู้ทันข่าวสารบ้านเมือง เพื่อจะได้สาธิตยกตัวอย่างให้ผู้ที่มาเรียนรู้ หรือรับฟังได้เข้าใจ การถวายหนังสือเหล่านี้ จึงถือเป็นต้นทุนแห่งธรรมทานให้พระท่านได้นำไปต่อยอด กระจายสู้ผู้คนได้อีกมาก ทั้งยังถือเป็นการลงทุนที่ไม่มีความเสี่ยง แถมได้ผลตอบแทนสูง น่าลงทุนอย่างยิ่ง

5.รองเท้า (ยกเว้นพระนิกายธรรมยุตต์ สังเกตให้ดีว่าวัดที่เราจะนำของไปถวาย พระท่านได้สวมใส่รองเท้ากันหรือเปล่า) พระท่านต้องเดินบิณฑบาตร ธุดงค์ ไปเรียนหนังสือ ไปกิจนิมนต์ตามที่ต่างๆ บางรูปต้องทำงานที่ใช้แรงงานในวัด เช่น ก่อสร้าง ทำสวน สิ่งที่ต้องรับภาระหนักคือ รองเท้า ที่มักจะขาด เสียหาบ อยู่บ่อยๆ นั่นเอง รองเท้าจึงถือเป็นอีกอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญอย่างสูง

6.ยาหลักๆ ที่จำเป็น ยาสามัญประจำบ้าน ยาแก้ปวดหัว ปวดท้อง ยาแก้ไอ แก้ไข้ ลดกรดในกระเพราะอาหาร ยาใส่แผลสด แผลเปื่อย แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลพุพอง เป็นหนอง ผิวหนังอักเสบ เป็นต้น

7.ผ้าขนหนูสีสุภาพ ไม่จำเป็นต้องเป็นสีเหลืองก็ได้ เพราะผ้าขนหนูที่ติดมากับชุดสังฆทานถังเหลืองมักหยาบ เล็ก และคุณภาพต่ำ จนเอามาใช้ประโยชน์จริงไม่ได้

8.ชุดคอมพิวเตอร์ เพราะในปัจจุบันเทคโนโลยีมีส่วนมากในการที่จะเรียนรู้ สืบค้นข้อมูลต่างๆ ซึ่งชุดคอมพิวเตอร์ถือว่าตอบโจทย์ได้อย่างเหมาะสมที่สุด

9.น้ำยาเช็ดพื้น เพื่อนำไปเช็ด ถู ทำความสะอาดกุฏิ ศาลา อุโบสถ เพราะนอกจากจะช่วยผ่อนแรงในการทำความสะอาด สลายคราบแล้ว บางยี่ห้อยังช่วยฆ่าเชื้อโรคที่อยู่ในมูลนกพิราบ ฉี่หนา ฉี่แมว ฉี่หนู เห็บหมัด ของหมาวัดได้อีกด้วย รวมทั้งยังเหมาะกับสถานการณ์ในปัจจุบัน ที่มีความจำเป็นต้องทำคงามสะอาดเพื่อฆ่าเชื้อโรคอยู่สม่ำเสมอ

10.แชมพู ถึงแม้พระท่านจะไม่มีผมเพื่อมาปกป้องหนังศรีษะ แต่ทั้งความร้อน ฝุ่นละออง เชื้อโรคต่างๆ ก็จะเข้าถึงหนังศรีษะของพระท่านได้โดยตรง ซึ่งอาจก่อให้เกิดโรคผิวหนังอยู่เสมอ ดังนั้นแชมพูจึงถือว่าเป็นสิ่งของที่จำเป็นที่พระสงฆ์ท่านสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง

ชุดสังฆทานทั่วไปที่เห็นการตามท้องตลาด ส่วนมากจะเห็นเป็นถังสีเหลือง และบรรจุไปด้วยของใช้ต่างๆ หรือจะเป็นกลุ่มยาสามัญ โดยผู้ที่ต้องการซื้อชุดสังฆทานไปถวายพระภิกษุก็สามารถเลือกได้ตามเจตนารมณ์ของผู้ที่จะถวาย ซึ่งส่วนใหญ่แล้วคนทั่วไปมักจะเลือกเป็นชุดของใช้ทั่วไป เว้นแต่ผู้ที่ต้องการถวายสังฆทานเพื่อแก้เคล็ด แก้ดวงชะตา หรือ แก้กรรม ก็จะเลือกสังฆทานแบบอื่นตามความเชื่อของแต่ละบุคคล การทำสังฆทานนั้น นอกจากจะถวายเป็นสิ่งของแล้ว ยังมีอีกทางเลือกหนึ่งที่คนส่วนใหญ่มักจะถวายกันคือ การบริจาคเงินให้กับโรงพยาบาลสงฆ์ เพื่อช่วยเหลือพระภิกษุที่อาพาธได้อีกด้วย