กฐินคืออะไร และมีความเป็นมาอย่างไร ?

กฐินคืออะไร

กฐินคืออะไร กฐิน อ่านว่า กฐิน อ่านว่า [กะถิน กะถินนะ-] กฐิน เป็นผ้าพิเศษที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่ภิกษุสงฆ์เฉพาะกฐินกาล ที่แปลว่า ไม้สะดึงคือ กรอบไม้สำหรับขึงผ้าที่จะเย็บเป็นจีวร

กฐิน เป็นศัพท์ในพระวินัยปิฎกเถรวาท เป็นชื่อเรียก ผ้าไตรจีวรที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้ภิกษุผู้อยู่จำพรรษาครบ 3 เดือนแล้ว สามารถรับมานุ่งห่มได้โดยคำว่า
การทอดกฐิน หรือการกรานกฐิน จัดเป็นสังฆกรรมประเภทหนึ่งตามพระวินัยบัญญัติเถรวาทที่มีกำหนดเวลา คือพระสงฆ์สามารถกระทำสังฆกรรม นี้ได้นับแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11ไปจนถึงวันขึ้นจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 เท่านั้น

กฐินคืออะไร สามารถแบ่งตามความหมายเพื่อความเข้าใจง่ายได้ดังนี้

1.กฐิน เป็นชื่อของกรอบไม้แม่แบบ (สะดึง) สำหรับทำจีวร ดังกล่าวข้างต้น
2.กฐิน เป็นชื่อของผ้าที่ถวายแก่พระสงฆ์เพื่อกรานกฐิน (โดยได้มาจากการใช้ไม้แม่แบบขึงเย็บ)
3.กฐิน เป็นชื่อของงานบุญประเพณีถวายผ้าไตรจีวรแก่พระสงฆ์เพื่อกรานกฐิน
4.กฐิน เป็นชื่อของสังฆกรรมการกรานกฐินของพระสงฆ์

ความเป็นมาของกฐิน

ภิกษุชาวเมืองปาไฐยรัฐจำนวน 30 รูป ได้เดินทางเข้ามาเพื่อเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ วัดเชตวันมหาวิหาร เมืองสาวัตถี แต่ยังไม่ทันได้ถึงเมืองสาวัตถี ก็ถึงวันเข้าพรรษาเสียก่อน พระสงฆ์ทั้ง 30 รูป จึงต้องจำพรรษา ณ เมืองสาเกตุในระหว่างการเดินทาง พอออกพรรษาแล้ว ภิกษุเหล่านั้นจึงได้เดินทางต่อเพื่อมาเข้าเฝ้าพระศาสดาด้วยความยากลำบากเพราะฝนหนัก เมื่อเดินทางมาถึงวัดพระเชตวันมหาวิหาร พระพุทธเจ้าได้ตรัสถามถึงความเป็นอยู่และการเดินทางของพระสงฆ์ทั้ง 30 รูป เมื่อทราบความลำบากนั้น พระพุทธเจ้าจึงทรงอนุญาตให้ภิกษุผู้จำพรรษาครบถ้วนไตรมาสสามารถรับผ้ากฐินได้ และภิกษุผู้ได้กรานกฐินได้อานิสงส์ 5 ประการ ภายในเวลาอานิสงส์กฐิน (นับจากวันที่รับกฐินจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 4)

การทอดกฐินตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันมีการเรียกชื่อแตกต่างกันออกไปตามลักษณะวิธีการทอดถึง 4 รูปแบบคือ

          1. กฐิน หรือ มหากฐิน 
          2. จุลกฐิน หรือ กฐินแล่น 
          3. กฐินสามัคคี 
          4. กฐินตกค้าง

ซึ่งในบทความหน้านั้น เราจะมาอธิบายถึงความหมายในการทอดกฐินแต่ละรูปแบบให้ทุกคนได้เข้าใจกันว่า ในการทอดกฐินแต่ละรูปแบบนั้นคืออะไร และในแต่ละรูปแบบนั้นเค้าทำกันในช่วงไหนและทำยังไง