“สังฆทาน” หรือ “ชุดไทยธรรม” เป็นการถวายทานที่พุทธศาสนิกชน ได้ถวายแด่นักบวชในพุทธศาสนา โดยไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่เป็นสิ่งของที่เป็นประโยชน์แด่พระสงฆ์ส่วนรวม เพราะฉะนั้นสังฆทานจึงไม่ใช่ของที่บรรจุอยู่ในถังสีเหลืองเพียงอย่างเดียว ดังนั้นการถวายสังฆทานจึงหมายถึงการถวายสิ่งของแด่พระภิกษุสงฆ์ โดยไม่เลือกว่าใครเป็นผู้รับ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ส่วนกลางของคณะสงฆ์ในวัด
การถวายสังฆทานปรากฏอยู่ใน “ทักขิณาวิภังคสูตร” ในพระไตรปิฎก เล่าว่า ครั้งหนึ่งนางมหาปชาบดีโคตมี พระมาตุจฉาของพระพุทธเจ้าต้องการถวายจีวรแด่พระพุทธเจ้า ขณะประทับที่ วัดนิโครธาราม พระพุทธเจ้าทรงปฏิเสธ โดยตรัสว่าให้ถวายผ้าจีวรนี้เป็นส่วนกลางแก่คณะสงฆ์ เพราะเป็นสังฆทานที่ได้อานิสงส์มากกว่าการถวายแด่พระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดา
สิ่งที่บรรจุอยู่ในชุดสังฆทานควรเป็นของที่มีประโยชน์ด้านปัจจัย 4 แด่พระภิกษุสงฆ์ และควรเป็นของที่ใช้ประโยชน์ได้ พุทธศาสนิกชนส่วนหนึ่งนิยมจัดชุดสังฆทานเอง มั่นใจได้ว่าของใช้ต่างๆ ที่จัดหามานั้น ยังมีอายุการใช้งานตามฉลากที่มั่นใจได้ เพราะเชื่อว่าไม่ควรนำของหมดอายุ หรือของไม่ดีไปถวายพระ
หลายคนมักกังวลเวลาจะแวะซื้อสังฆทานไปถวายพระ กลัวว่าจะได้ของไม่ดีบ้าง ของหมดอายุไปแล้วบ้าง หรือข้างในถังจะเป็นของที่พระจะไม่ได้ใช้และไม่ได้ประโยชน์หรือเปล่า
อ่านบทความแนะนำ ถวายสังฆทานเพื่อให้ผู้ล่วงลับ ประกอบด้วยอะไรบ้าง ?
สังฆทานส่วนใหญ่ใส่อะไรบ้าง
1. ยาสามัญประจำบ้าน ยาหม่อง ยาพารา ยาแก้ปวดท้อง ยาแก้ไอยาเบื้องต้นที่สามารถบรรเทาได้ในช่วงแรกที่เกิดอาการ
2. เครื่องนุ่งห่มพระสงฆ์ ผ้าไตรจีวร เสื้ออังสะ ผ้าขนหนูสีสุภาพ รองเท้าแตะ หน้ากากอนามัยสีสุภาพ
3. ของใช้ส่วนตัวพระสงฆ์ ใบมีดโกน กรรไกรตัดเล็บ แปรงสีฟัน ยาสีฟัน ยาสระผม ทิชชู่
4. เครื่องเขียน เช่นสมุด ปากกา ดินสอ ยางลบ
5. หนังสือธรรมะ สารคดีต่างๆ
การจัดชุดสังฆทานด้วยตัวเองควรใส่อะไรบ้าง
- ผ้าอาบน้ำฝน ขนาดธรรมดา 1 ผืน
- ธูปเทียน 1 กล่อง
- ไม้ขีดไฟ หรือ ไฟแช็ก หรือไฟฉาย 1 กล่อง/อัน
- สบู่ 1 ก้อน
- แชมพู 1 ขวด
- กระดาษชำระ 1 ม้วน
- นม 1 กล่อง
- ชุดยารักษาโรค 1 ชุด
- มีดโกน 1 ชุด
- อุปกรณ์เครื่องเขียน 1 ชุด
สิ่งที่ไม่ควรใส่ในชุดสังฆทาน ได้แก่ ข้าวสาร, สบู่, ผงซักฟอก, ใบชา เพราะเมื่อบรรจุอยู่ในกล่องหรือชุดสังฆทานแบบปิด อาจเกิดปฏิกิริยากันทำให้ รส สี กลิ่น เปลี่ยนแปลงไปจนเป็นอันตรายแก่ผู้ใช้งาน หรือทำให้สิ่งของนั้นเสื่อมสภาพ ดังนั้นหากจะใส่ของเหล่านี้ ก็ควรแยกบรรจุภัณฑ์ไม่ให้ปะปนกัน